Ahıska, Gürcistan´ın güneybatı kesiminde bulunan bir  Türk kentidir. Samtshe-Cavaheti bölgesinin yönetim merkezidir. Şehrin adı, “yeni kale” anlamındaki Ahaltsihe’den gelmektedir. Rusların bu bölgeye verdikleri isim ise Meshetya’dır.

Tarihçe
Ahıska şehrine tarih kayıtlarında ilk kez XII. yüzyılda rastlanır. Bununla birlikte kentin bulunduğu bölgede Türklük tarihi, çok eski asırlara dayanmaktadır. Kıpçak ve Bun Türkleri (yerli Türkler) bu bölgede çok eski çağlarda dahi yaşamıştır.

1118 yılında Gürcü Kralı II. David, Selçuklulara ve İranlılara karşı savaşacak ordusu olmadığından, Kuzey Kafkaslarda yaşayan Kıpçak Türklerini ülkesine davet etti. Azak Denizi doğusu ve Kafkaslar kuzeyinden gelen 45.000 Kıpçak ailesi, Çoruh-Kür ırmakları boylarına yerleştiler ve güçlü bir ordu kurdular. Bu tarihten sonra bu bölgede Türk nüfusu oldukça arttı. Hz. Osman’ın hilafetine rastlayan dönemde Şam valisi Muaviye’nin kumandanlarından Habib b. Mesleme tarafından ele geçirilen Ahıska, 1267-68 yıllarında da Moğolların hakimiyeti altına girmiş, daha sonraki yıllarda bölgenin yarı bağımsız valileri “Atabek”ler tarafından yönetilmiştir

Osmanlı  padişahı III. Murad döneminde Ahıska çevresi Atabeklerden fethedildi ve Çıldır eyaletinin merkezi yapıldı. 1801 yılında ise Gürcülerin çağrısı üzerine Kafkasya’ya gelen Rusya tarafından işgal edildi ve 1829 yılında yapılan Berlin Antlaşmasıyla kent resmen Rusya’ya bırakıldı. Bu olayla birlikte önemli sayıda Türk nüfus Osmanlı topraklarına göç etti. Rusya tarafından yıkılıp yakılmış olan Ahıska’da kalanlar ise Rus mezalimiyle karşı karşıya kaldılar.

II. Dünya Savaşı yıllarında Sovyetler aleyhine çalıştığı devlet tarafından ilan edilen Ahıska Türkleri 14-15 Kasım 1944 tarihinde insana yakışmayan koşullar altında bölgeden Sibirya, Kazakistan, Kırgızistan ve Özbekistan’a sürülmüşlerdir. Birçoğu da yollarda hayatını kaybetmiştir. Bu olaydan sonra Sovyetler kente Ermenileri göç ettirmiştir.

Gürcistan, Avrupa Konseyi başvuruluk koşulları gereğince 2008 yılında Ahıska Türklerinin bölgeye dönüşü için bir yasa hazırlamıştır ve birçok Ahıska Türkü bu kanun kapsamında vatanına dönebilmek için müracaatta bulunmuştur. Bu resmi talepler 2011 yılında uygulamaya konacaktır.

Coğrafi Özellikleri
Ahıska şehri 41°38′20″ Kuzey ,42°59′10″ Doğu ‘ da 6260 kilometrekarelik bir alan üzerine kurulmuştur. Kurulduğu alan Posof Çayının iki yakası üzerindeki vadidir.  Şehrin eski bölümleri ırmağın kuzeyinde yer almaktayken yeni kurulan bölgeler ırmağın güneyindedir. Deniz seviyesinden ortalama 1100 m yükseklikte bulunan Ahıska 4. Saat diliminde yer almaktadır.

İklim
Ahıska deniz ikliminin etkisi altındadır. Ilık kışlar yaşayan şehirde sıcaklık 0 °C’nin altına nadiren düşer. Yazları ise sıcak geçer ve yağış miktarı kışa oranla daha azdır. Kentin kuzey rüzgarlarından dağlar tarafından korunması bu ılımanlığın temel sebebidir.

Nüfus Bilgileri
2002 yılı verilerine göre kentin nüfusu 46,134’tür. Kilometrekareye düşen insan sayısı ise 7,4’tür. Sayısal verilerden de görebileceğimiz üzere Ahıska ve çevresinde nüfus oldukça seyrektir. Kent ve köyleri 1944 yılında boşaltıldıktan sonra devlet tarafından zorla yerleştirilenler haricinde nüfusta herhangi bir hareketlilik gözlenmemiştir. Bununla birlikte Gürcüler gelmediği gibi, kasabalara da sadece Ermeniler yerleşmiştir. Buralarda resmî kişilerden başka Gürcü varlığından söz edilemez

Şehrin Genel Görünümü
Kent,  Rusların gerek Osmanlı zamanındaki işgali gerek de Sovyetlerin uyguladığı zorunlu göç ve sonrası hareketler yüzünden oldukça büyük zarar görmüştür.  Ahıska Türklerinin hala geri dönememiş olması ve şehirde dinamik bir nüfusun bulunmuyor olması sebebiyle imari açıdan herhangi bir gelişme görülmemektedir. Bununla birlikte kentin eski evleri, Ahıska Kalesi ve Çam ormanlarıyla kaplı dağlar arasındaki dar vadide kurulmuş olan kaplıcalı Abastuban görülmeye değer yerlerdendir.

Ekonomi
Ahıska ve çevresinin ekonomisi tarım, ticaret ve hayvancılığa dayalıdır. Bölge toprakları sulaktır ve tarıma uygundur. Ayrıca iklim nedeniyle yaylacılık geleneği de yaygındır. Kentin yüksek ve otlu vadileri hayvancılığın yapıldığı yerledir. Ayrıca Ahıska yakınındaki linyit yatakları da işletilmektedir.

Kardeş şehirler
Ardahan, Türkiye
Artvin, Türkiye

Bir yanıt yazın

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Post comment